Dernek Tüzüğümüz
İKİ YAKA MÜBADİLLERİ DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
Derneğin Adı ve Merkezi
Madde 1- Derneğin Adı: "İki Yaka Mübadilleri Derneği" dir.
Derneğin merkezi (Çatalca) İstanbul' dur.
Dernek, yurt içinde ve yurt dışında şube açabilir.
Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçin Dernekçe Sürdürülecek
Çalışma Konuları ve Biçimleri İle Faaliyet Alanı
Madde 2-Dernek, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Yunanistan Hükümeti arasında
30 Ocak 1923 tarihinde Lozan şehrinde imzalanan ’Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi' kapsamına
giren mübadillerin; kültür, sanat, folklorik değerlerini, korumak ve yaşatmak, yakın tarihimizi
ve mübadeleyi bilimsel olarak araştırmak ve belgelemek, mübadillerin geride bıraktıkları
insanlık mirası olan kültür varlıklarının korunması için çaba göstermek, Türkive ile
Yunanistan ve Balkan halkları arasındaki dostluk, sevgi ve işbirliğini geliştirmek ve barış
kültürünün yerleşmesi için çaba göstermek, mübadiller ve sonraki kuşaklar arasındaki sosyal
ve kültürel dayanışmayı ve yardımlaşmayı sağlamak amacı ile kurulmuştur.
Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri
1-Faaliyetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak,
2- Kurs, seminer, konferans ve panel gibi eğitim çalışmaları düzenlemek,
3- Amacın gerçekleştirilmesi için kültürel ve tarihi değeri olan her türlü bilgi, belge,
doküman, fotoğraf, film, afiş, kitap, günce, giyim eşyası ve her türlü anı eşyalarının
derlenmesi, arşivlenmesi, korunması ve araştırmacıların kullanımına sunulması için çalışmak
ve yayınları temin etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için
amaçları doğrultusunda gazete, dergi, kitap ve bülten gibi yayınlar çıkarmak ve bu değerlerin
ileriki kuşaklara aktarılması için müze açmak.
4-Amacın gerçekleştirilmesi için sağlıklı bir çalışma ortamını sağlamak, her türlü teknik araç ve
gereci, demirbaş ve kırtasiye malzemelerini temin etmek,
5-Gerekli izinler alınmak şartıyla yardım toplama faaliyetlerinde bulunmak ve yurt içinden ve
yurt dışından bağış kabul etmek,
6-Tüzük amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla
iktisadi, ticari ve sanayi işletmeler kurmak ve işletmek,
7-Üyelerinin yararlanmaları ve boş zamanlarını değerlendirebilmeleri için lokal açmak, sosyal ve
kültürel tesisler kurmak ve bunları tefriş etmek,
8-Üyeleri arasında beşeri münasebetlerin geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli
toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi ve eğlenceli etkinlikler vb. düzenlemek veya
üyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlamak,
9-Dernek faaliyetleri için ihtiyaç duyulan taşınır, taşınmaz mal satın almak,satmak, kiralamak,
kiraya vermek ve taşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek,
10-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi durumunda yurt içinde ve yurt dışında vakıf
kurmak, federasyon kurmak veya kurulu bir federasyona katılmak, gerekli izin alınarak derneklerin
kurabileceği tesisleri kurmak,
11-Uluslararası faaliyette bulunmak, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu
kuruluşlarla ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak,
12-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların
Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve
kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek,
13-Dernek üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zaruri İhtiyaç maddelerini ve diğer mal ve
hizmetlerle kısa vadeli kredi İhtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurmak,
14-Gerekll görülen yerlerde şube ve temsilcilikler açmak,
15-Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer derneklerle
veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek için
plâtformlar oluşturmak,
16-Amacın gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan ve kanunların yasaklamadığı her türlü
faaliyette bulunmak,
17-Mübadiller arasında sevgi ve dostluk bağlarını kuvvetlendirmek İçin mübadillerin geldikleri
yerleşim yerleri ile göç ettikler, yerleşim yerlerinin kardeş yerleşim yerleri olması için çaba sarf eder.
Bu tür çalışmalar için yerel yönetimlerle iş birliği yapar.
Derneğin Faaliyet Alanı
Dernek, sosyal ve kültürel dayanışma alanında yurt içinde ve yurt dışında faaliyet gösterir.
Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri
Madde 3- Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu
doğrultuda çalışmayı kabul eden Mevzuatın öngördüğü koşullan taşıyan birinci kuşak mübadiller yani
Lozan Nüfus Mübadelesi Sözleşmesinden önce doğmuş olanlar, mübadele kapsamında göç edenler ile
mübadil çocuğu, torunu veya onların eşleri veya akrabaları her gerçek kişi bu derneğe üye olma
hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üye olabilmesi için Türkiye'de yerleşme hakkına
sahip olması da gerekir. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz.
Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz
gün İçinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine
bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.
Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine yönetim kurulunca üyeliğe kabul
edilen kişilerdir.
Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar yönetim kurulu kararı ile
onursal üye olarak kabul edilebilir.
Derneğin şube sayısı üçten fazla olduğunda dernek merkezinde kayıtlı bulunanların üyelik kayıtlan
şubelere aktarılır. Yeni üyelik müracaatları şubelere yapılır, üyeliğe kabul ve üyelikten silinme
işlemleri şube yönetim kurulları tarafından yapılır ve en çok otuz gün içinde bir yazıyla Genel
Merkeze bildirilir.
Üyelikten Çıkma
Madde 4-Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa
dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış İşlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin
derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez.
Üyelikten Çıkarılma
Madde 5-Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller.
1-Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
2-Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
3-Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,
4-Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
5-Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak,
6-En az 2 genel kurula katılmamış olmak.
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilir.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia
edemez.
Dernek Organları
Madde 6-Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir.
1. Genel kurul,
2. Yönetim kurulu,
3. Denetim kurulu,
Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı ve Çağrı ve Toplantı Usulü
Madde 7-Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.
Derneğin şubesinin açılması durumunda ise şube sayısı üçe kadar genel merkez ve şubelerinde kayıtlı
üyelerden; şube sayısı üçten fazla olması durumunda ise genel merkezdeki kayıtlı üyeler şubelere
nakledilerek şubelerin genel kurullarında seçilen delegelerden oluşur.
Genel kurul;
1-Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan,
2-Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte
birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
Olağan genel kurul, 2 yılda bir. Aralık ayı içersinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte
toplanır.
Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi,
üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Çağrı Usulü
Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler.
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, toplantının günü, saati, yeri ve
gündemi en az bir gazetede veya derneğin internet sayfasında ilan edilmek, yazılı olarak bildirilmek,
üyenin bildirdiği elektronik posta adresine ya da iletişim numarasına mesaj) gönderilmek her üyeye
posta yolu ile veya mahalli yayın araçları kullanılmak suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda,
çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde
yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile İkinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden
fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri
bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere
duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde
yapılması zorunludur. Üyeler İkinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden
çağrılır.Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Toplantı Usulü
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi
hallerinde İse üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının
ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı,
yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı
yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya
yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca
düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı
veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı
sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman
seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine
kimliklerini göstermeleri ve hazirun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan
üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması
zorunludur.
Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler
genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel
kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar
tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına
teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna
yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.
Genel Kurulun Oy kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri
Madde 8-Genel kurulda, aksine karar alınmamışsa, oylamalar açık olarak yapılır. Açık oylamada,
genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır.
Gizli oylama yapılacak olması durumunda ise, toplantı başkanı tarafından mühürlenmiş kağıtlar veya
oy pusulaları üyeler tarafından gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılır ve oy vermenin
bitiminden sonra açık dökümü yapılarak sonuç belirlenir.
Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki, tüzük
değişikliği ve derneğin feshi kararlan, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte İki çoğunluğuyla
alınabilir.
Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar*
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının
bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar
alınması olağan toplantı yerine geçmez.
Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Madde 9-Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır.
1-Dernek organlarının seçilmesi,
2-Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
3-Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası,
4-Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya
değiştirilerek kabul edilmesi,
5-Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden
alınması,
6-Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına karşı yapılan
itirazların İncelenmesi ve karara bağlanması,
7-Dernek İçin gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz mallann satılması
hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
8-Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynen
veya değiştirilerek onaylanması,
9-Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret
ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere
verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,
10-Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması,
11-Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve açılmasına karar verilen şube ile ilgili
işlemlerin yürütülmesi huşunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
12-Derneğin uluslar arası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak
katılması veya ayrılması,
13-Derneğin vakıf kurması,
14-Derneğin fesih edilmesi,
15-Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,
16-Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve
yetkilerin kullanılması,
17-Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi,
Yönetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Madde 10-Yönetim kurulu yedi asıl ve yedi yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan,
başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye'yi belirler.
Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye
tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam
sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel
kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
1-Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye yetki vermek,
2-Gellr ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel
kurula sunmak,
3-Derneğln çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
4-Gcnel kurulun verdiği yetki İle taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz mallan
satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin İpotek veya ayni
haklar tesis ettirmek,
5-Genel kurulun verdiği yetki İle şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
6-Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak,
7-Gereli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
8-Genel kurulda alınan kararlan uygulamak,
9-Her faaliyet yılı sonunda derneğin İşletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim
kurulu çalışmalarım açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
10-Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
11-Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek,
12-Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dahilinde her çeşit kararı almak ve uygulamak,
13-Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,
Denetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Madde 11-Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel
kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.
Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği
belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların
mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas
ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarım bir rapor halinde
yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.
Denetim kurulu, gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.
Derneğin Gelir Kaynakları
Madde 12-Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
1-Üye aidatı: Üyelerden giriş ödentisi olarak 20 TL, aylık olarak ta 5 TL aidat alınır. Bu miktarları
artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir,
2-Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil edilen üye
ödentilerinin %50'si altı ayda bir genel merkeze gönderilir,
3-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,
4-Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor
yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
5-Derneğln mal varlığından elde edilen gelirler,
6-Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar,
7-Derneğln, amacını gerçekleştirmek İçin ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari
faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
8-Diğer gelirler.
Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak Defterler
Madde 13-Defter tutma esasları;
Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler
Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden
başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur.
Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste İki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına
düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir.
Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter
tutulabilir.
Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme İçin, ayrıca Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre defter tutulur.
Kayıt Usulü
Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.
Tutulacak Defterler
Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur.
a)İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1-Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı
toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2-Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu
deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
3-Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen
evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden
evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
4-İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu
deftere işlenir.
5-Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri ve sıra numaralan, bu belgeleri alan ve iade
edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıklan ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.
6-Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya
verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.
Alındı Belgesi Kayıt Defteri ile Demirbaş Defterinin tutulması zorunlu
değildir.
b)Bllanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki
gibidir:
1-(a) bendinin 1, 2 ve 3 üncü alt bentlerinde kayıtlı defterler bilanço esasında defter tutulması
durumunda da tutulur.
2-Yevmiye Defteri ve Büyük Defter: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu
ile bu kanunun maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama
Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.
Defterlerin Tasdiki
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler (Büyük Defter hariç),kullanmaya başlamadan önce il
dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir.Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar
devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz.Ancak, bilanço esasına göre tutulan Yevmiye
Defteri’nin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.
Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi,
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yıl sonlarında(31 t Aralık) (Dernekler
Yönetmeliği EK-16'da belirtilen)” İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter
tutulması durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe
Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.
Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
Madde 14-Gelir ve gider belgeleri;
Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17'de örneği bulunan) "Alındı Belgesi' ile tahsil edilir.
Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya
hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile
yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri
için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için
(Dernekler Yönetmeliği EK-13'te örneği buluna) "Gider Makbuzu" veya "Banka Dekontu" gibi
belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler
Yönetmeliği EK-14'te örneği bulunan) "Ayni Yardım Teslim Belgesi" ile yapılır. Kişi, kurum veya
kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği
EK-15'te örneği bulunan) "Ayni Bağış Alındı Belgesi" ile kabul edilir
Bu belgeler; Ek-13, Ek-14 ve Ek-15'te gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası
taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik
sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde bastırılır. Form
veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.
Alındı Belgeleri
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak "Alındı Belgeleri" (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de
gösterilen biçim ve ebatta) Yönetim kurulu kararıyla,matbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması,deftere kaydedilmesi,eski ve
yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsis edecek kişi veya
kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda
Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.
Yetki Belgesi
Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de
belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği,
imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği Ek-19'da yer alan) "Yetki Belgesi" dernek
tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim
kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin süresi yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten yetki
belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi
düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi gibi hallerde,
verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca,
gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir."
Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi;
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer
belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve
tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
Beyanname Verilmesi
Madde 15-, Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla
sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK- 21'de sunulan) "Dernek Beyannamesi" dernek
yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı
tarafından ilgili mülki idare amirliğine verilir.
Bildirim Yükümlülüğü
Madde 16-Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim
kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği Ek-3'te yer
alan) Genel Kurul Sonuç Bildirimi mülki idare amirliğine verilir. Genel kurul toplantısında tüzük
değişikliği yapılması halinde; genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değişen maddelerinin eski ve yeni
şekli, her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğunca imzalanmış dernek tüzüğünün son şekli,
bu fıkrada belirtilen süre içinde ve bir yazı ekinde mülki idare amirliğine verilir
Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-
26'da sunulan) "Taşınmaz Mal Bildirimi"ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce
(Dernekler Yönetmeliği EK-4'te belirtilen) "Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi" doldurup mülki
idare amirliğine bildirimde bulunulur.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine
getirilmesi zorunludur.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik Yönetmeliği EK-24'te belirtilen) "Yerleşim Yeri
Değişiklik Bildirimi"genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler
(Dernekler Yönetmeliği EK-25'te belirtilen) "Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi"
doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını
izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Derneğin İç Denetimi
Madde 17-Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim
yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim
kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun
yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya
yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına
denetim yaptırabilir.
Derneğin Borçlanma Usulleri
Madde 18-Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması
halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı
konularında olabileceği gibi nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları
ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
Derneğin Şubelerinin Kuruluşu
Madde 19-Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek
yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler Yönetmeliği'nde
belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin en büyük mülki amirliğine
verir.
Şubelerin Görev ve Yetkileri
Madde 20-Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk
faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü
kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
Şubelerin Organları ve Şubelere Uygulanacak Hükümler
Madde 21- Şubenin organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu'dur.
Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek, denetim kurulu
ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir.
Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler, mevzuatın
öngördüğü çerçevede şube'de de uygulanır.
Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve Genel Merkez
Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği
Madde 22-Şubeler, genel kurul olağan toplantılarını genel merkez genel kurulu toplantısından en az
iki ay önce bitirmek zorundadırlar.
Şubelerin olağan genel kurulu, 3 yılda bir, Eylül ayı içersinde, şube yönetim kurulunca belirlenecek
gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde
mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şubeler, şube sayısı üçe kadar genel merkez genel kurulunda tüm üyelerin doğrudan katılımı ile; şube
sayısı üçten fazla olması durumunda ise, şubede kayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye
sayısı 10'dan fazla ise bu üyeler içinde bir olmak üzere şube genel kurulunda seçilecek delegeler
aracılığı ile genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel merkez
yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır, ancak şube adına delege
seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya denetim
kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.
Temsilcilik Açma
Madde 23-Dernek, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla yönetim kurulu
kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak
görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir.
Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez. Şubeler temsilcilik açamazlar.
Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği
Madde 24-Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma ve
oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle
toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan
üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan
üyelerin oylarının 2/3'ü'dür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.
Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli
Madde 25-Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı
bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi
durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve
denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı
bulunan üyelerin oylarının 2/3'ü'dür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
Tasfiye İşlemleri
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu
üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı
veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde
bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Büyük Mübadele Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan
sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir.
Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri,
harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve
yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda
bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması
durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan
tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer
belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye
sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki
idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye
kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare
amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla
görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi
beş yıldır.
Hüküm Eksikliği
Madde 26-Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu
kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki
hükümleri uygulanır.
